Ένα family friendly οδοιπορικό στο νομό Σερρών με ορμητήριο το Σιδηρόκαστρο
Η άνοιξη είναι η ομορφότερη εποχή για ταξίδια. Ειδικά σε προορισμούς στη φύση, που τώρα μας αποκαλύπτει το πιο σαγηνευτικό της πρόσωπο. Ξεκινάμε λοιπόν ένα ταξίδι στο νομό Σερρών, εκπαιδευτικό και πολύ διασκεδαστικό, με βαρκάδα στη λίμνη Κερκίνη, μερακλίδικο φαγητό στη Βυρώνεια, παγωτά από βουβαλίσιο γάλα, θερμά λουτρά (και για παιδιά) στο Άγκιστρο, συνάντηση με την ιστορία στο Ρούπελ και μια διαδρομή στο ωραιότερο σπήλαιο στην Ελλάδα -ή μάλλον στην Ευρώπη.
Στη λίμνη Κερκίνη
Φορέσαμε τα σωσίβια, τα μεγάλα, τα μικρότερα και τα ακόμα πιο μικρά. «Είναι σημαντικό να μαθαίνουν τα παιδιά από μικρή ηλικία τις βασικές αρχές ασφάλειας στο νερό. Να συνηθίζουν στην ιδέα του σωσιβίου. Όταν μεγαλώσουν και δεν θα είναι πια υπό την προστασία μας, θα τους έχει αποτυπωθεί αυτή η εικόνα και θα το κάνουν από μόνα τους», μας είπε ο καπετάν-Βασίλης, καθώς επιβιβαζόμασταν στη βάρκα για να πλεύσουμε προς τα καταφύγια των αποδημητικών πουλιών.
Ο καπετάν-Βασίλης είναι από τις Πρέσπες κι έχει κάθε λόγο να χαρακτηρίζεται «λιμνίσιος» γέννημα-θρέμμα. Παρόλο που είναι περήφανος για την καταγωγή του, αναγνωρίζει την «ανωτερότητα» της Κερκίνης ως προς την οικολογική της σημασία. Μας μιλάει για το πέταγμα των πουλιών και την ταχύτητα που αναπτύσσουν εκμεταλλευόμενα τα θερμικά ρεύματα, για τα τεχνητά νησιά που διόρθωσαν το «λάθος» της συσσώρευσης περισσότερου νερού, για τις ανθρώπινες επεμβάσεις και την προστασία της λίμνης από τη σύμβαση Ramsar και το δίκτυο Natura 2000.
Η βάρκα σκίζει τα γαλήνια νερά και εμείς απολαμβάνουμε χαμηλές πτήσεις πελαργών, πελεκάνων, ερωδιών, κορμοράνων, και αμέτρητα νούφαρα. «Είναι ιδανικές οι συνθήκες για να μετακινηθούν», μας λέει ο καπετάνιος. «Με τέτοιο καιρό, καίνε λιγότερη ενέργεια για να διανύσουν μεγαλύτερη απόσταση». Καταφύγιο διαχείμασης για πολλά είδη πουλιών, εκ των οποίων πολλά βρίσκονται υπό εξαφάνιση ή υπάρχουν πλέον σε πολύ μικρούς πληθυσμούς, η λίμνη Κερκίνη είναι ένας πανάρχαιος βιότοπος, που από τους επιστήμονες έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις ελάχιστες περιοχές στον κόσμο που εμφανίζει τόσα οικολογικά φαινόμενα και τόση μεγάλη βιοποικιλότητα. Η ιδιαιτερότητά της έγκειται στο ότι έχει χαρακτηριστικά Δέλτα ποταμού: πλαισιώνεται από δύο βουνά, του Μπέλλες και των Κρουσίων, είναι ρηχή λόγω του υλικού που «κατεβάζει» ο Στρυμόνας και βρίσκεται μόνο 33 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.
«Μαμά, κοίτα! Τι είναι αυτά τα πουλιά με τα ψηλά πόδια που τόσο διαφέρουν από όλα τα άλλα;», ρωτάει κολλημένη στα κιάλια η δεύτερη κόρη μας. «Πω πω μάτι! Αυτοί είναι οι γερανοί. Σπάνιο να τους δεις. Είναι πολύ λίγα ζευγάρια. Μόνο πέντε. Για μέτρα τους!» απαντάει ο καπετάν-Βασίλης δημιουργώντας μας την εντύπωση ότι ξέρει τα πουλιά τόσο καλά που μπορεί να τα έχει ονοματίσει κιόλας. «Το πρωί έρχονται οι παρατηρητές πουλιών. Νωρίς-νωρίς. Δεν ψάχνουν να εντοπίσουν τα μεγάλα, αυτά που κοιτάτε εσείς. Αλλά τα μικρά».
Στη λίμνη φιλοξενούνται 300-326 είδη πουλιών. Από το Μάρτιο ως τον Αύγουστο είναι η εποχή των πελαργών. Από το Σεπτέμβριο μέχρι το Μάρτιο, που η στάθμη είναι χαμηλότερη, έρχονται τα φλαμίνγκο. Και πάλι από την αρχή. Την άνοιξη η λίμνη καλύπτει περίπου 75.000 στρέμματα, ενώ το καλοκαίρι και το χειμώνα που «στερεύει», 40-45.000 στρέμματα. Τότε είναι που αναδεικνύεται το παραλίμνιο δάσος. «Το νερό καταστρέφει τη χλωρίδα, τα καλάμια, τα νούφαρα, τους θάμνους και τα ριζώματα. Έτσι στη συνέχεια εκλείπει και η πανίδα που ζει, προστατεύεται και αναπαράγεται σε αυτή», εξηγεί ο Γιάννης Ρέκλος, που είναι ο «άνθρωπος της λίμνης», όπως μου τον χαρακτήρισαν και σύντομα κατάλαβα γιατί.
Το αυθεντικό ενδιαφέρον του κυρίου Γιάννη, η οικολογική του συνείδηση και η γνώση της σημασίας της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι οι γενεσιουργοί αιτίες του Οικοπεριηγητή, που πραγματοποίησε τα πρώτα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και οικογένειες στη λίμνη. Ο κύριος Γιάννης, μετά τη βαρκάδα, μας μάζεψε στο φιλόξενο χώρο του στο χωριό Κερκίνη και μας είπε όλη την ιστορία ξεκινώντας από τον Ηρόδοτο, που η λίμνη ήταν «αφιλόξενος τόπος», μέχρι τα έργα αποξήρανσης του 1932 και τη δεύτερη επέμβαση του 1975. Μας μίλησε για τα πουλιά, τα «ξεφτέρια» και τα «σαΐνια» -που σίγουρα έχουν ακούσει τα παιδιά- τα χρωματιστά αρσενικά και τα πιο «σεμνά» θηλυκά, τα 17 είδη ψαριών, τα νεροβούβαλα, τη σημασία του λύκου στο οικοσύστημα και μας έδειξε αυτό το βίντεο:
Η ιστορία της λίμνης και η επαφή με το οικοσύστημά της δεν είναι απλώς ένα τουριστικό αξιοθέατο. Είναι ένα μήνυμα προς τους νεότερους επισκέπτες, που ήταν -ευτυχώς- πάρα πολλοί εκείνη την ημέρα στην παρέα μας. Είναι το μήνυμα της ανάγκης συγκατοίκησης/συμβίωσης με τη φύση και της μη υποταγής της στα ανθρώπινα θελήματα.
