ΘΕΜΑ:Στο Σάντερλαντ δεν τα παρατάνε ποτέ

Πριν μερικές μέρες κυκλοφόρησε μία εντυπωσιακή είδηση. 46.039 άτομα βρέθηκαν στις κερκίδες ενός αγώνα της τρίτης κατά σειράς κατηγορίας στην Αγγλία στη διάσημη Boxing Day. Περισσότερα από όσα βρέθηκαν στο Γουέμπλει την ίδια ημέρα. Και σε όλη τη Βρετανία, μόνο στο Ολντ Τράφορντ, στο Άιμπροξ και στο Άνφιλντ βρέθηκαν περισσότεροι οπαδοί από το Στάδιο του Φωτός στο Σάντερλαντ. Οι οπαδοί της Σάντερλαντ (κι οι αρκετοί οπαδοί της Μπράντφορντ) έσπασαν το ρεκόρ της League One που είχε η Λιντς από το σχετικά μακρινό 2008 και αποτέλεσαν το μεγαλύτερο κοινό σε αγώνα τρίτης κατηγορίας της Αγγλίας από το ντέρμπι του Σέφιλντ πριν 39 χρόνια.

Τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα, 2.600 οπαδοί της Σάντερλαντ έκαναν περίπου 1.000 χιλιόμετρα πήγαινε-έλα για να ταξιδέψουν μέχρι το Πόρτσμουθ για έναν ακόμα αγώνα της League One. Την Πρωτοχρονιά, στο Μπλάκπουλ από τους 10.000 περίπου οπαδούς στο γήπεδο οι 7.800 ήταν εκτός έδρας οπαδοί της Σάντερλαντ (η φωτογραφία στην αρχή του κειμένου είναι από αυτό το ματς). Και μπορεί το αγγλικό ποδόσφαιρο να είναι γεμάτο με κόσμο που απλά υποστηρίζει την τοπική του ομάδα, με ανθρώπους που ζουν για λίγη μπάλα το Σαββατοκύριακο (και τις καθημερινές) και ταξιδεύουν συνέχεια, αλλά αυτό που συμβαίνει φέτος με τη Σάντερλαντ είναι αξιοσημείωτο ακόμα και για τα αγγλικά δεδομένα. Ειδικά για έναν σύλλογο με τόσο μεγάλη ιστορία που έχει πιάσει πάτο.

Η Σάντερλαντ δεν είναι η πιο διάσημη ομάδα της χώρας. Οι περισσότεροι ποδοσφαιρόφιλοι γνωρίζουν τα βασικά. Από πού κρατάει η σκούφια της, ότι έχει ένα από τα πιο όμορφα γήπεδα στη χώρα και φυσικά τον Κέβιν Φίλιπς. Αυτό που προσωπικά με έκανε να ασχοληθώ περισσότερο με την ομάδα ήταν το ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε στο Netflix με τίτλο Sunderland ‘Til I Die. Ένα ντοκιμαντέρ που είχε στόχο να ακολουθήσει την ομάδα στη δύσκολη χρονιά της για την επιστροφή στην Πρέμιερ Λιγκ μετά τον υποβιβασμό της τη σεζόν 2016-17.

Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά. Όταν ο Σαμ Άλαρνταϊς εγκατέλειψε το σύλλογο για να αναλάβει την εθνική Αγγλίας το 2016, στον πάγκο κάθισε ο Ντέιβιντ Μόγιες και έγραψε το χειρότερο ξεκίνημα ομάδας στην ιστορία της Πρέμιερ Λιγκ με 2 βαθμούς στα πρώτα 10 ματς. Οι “μαυρόγατες” τερμάτισαν στην τελευταία θέση, 16 βαθμούς μακριά από τη σωτηρία και μετά από 10 χρόνια συνεχούς παρουσίας τους στην Α’ Εθνική της Αγγλίας υποβιβάστηκαν. Το πρόβλημα για την πορεία δεν ήταν οικονομικό. Από το 2008, όταν ο Αμερικάνος επιχειρηματίας Έλις Σορτ ανέλαβε, δόθηκαν πάρα πολλά χρήματα. Η Σάντερλαντ έδωσε πολλά χρήματα σε πολλούς παίκτες, συνήθως όμως κάνοντας κακές επιλογές, ενώ είχε μια τάση να αλλάζει εύκολα προπονητές. Μετά την αρκετά μεγάλη θητεία του Ρόι Κιν, παρέλασαν πολλά ονόματα από τον πάγκο και συχνά ήταν οι φταίχτες σε αποτυχίες, παρά το γεγονός ότι ήταν γνωστοί προπονητές. Στιβ Μπρους, Γκας Πογιέτ, Μάρτιν Ο’ Νιλ, Ντικ Άντβοκατ ήταν μερικοί από αυτούς που έκατσαν στον πάγκο της ομάδας.Κάπως έτσι φτάσαμε στο καλοκαίρι του 2017 με τον κόσμο της ομάδας απογοητευμένο να περιμένει την άμεση επιστροφή στην Πρέμιερ Λιγκ. Κάπου εκεί ξεκινάει κι η ιστορία του ντοκιμαντέρ με την εισαγωγή για το τι εστί Σάντερλαντ. Μια πόλη που βρίσκεται στη βορειοανατολική Αγγλία, αρκετά κοντά στο Νιούκαστλ ώστε να έχει μια μεγάλη κόντρα, σε μια περιοχή που συνολικά έχει περίπου 300.000 κατοίκους (η ίδια η πόλη έχει αρκετούς λιγότερους). Ένα ιδιαίτερα σημαντικό λιμάνι, με καράβια να κατασκευάζονται εκεί από τον 14ο αιώνα ακόμα και τον κόσμο να δουλεύει σε μεγάλο ποσοστό στα ναυπηγεία που τροφοδότησαν σε τεράστιο ποσοστό τη Μ. Βρετανία, ενώ παράλληλα αρκετός κόσμος εργαζόταν και στα ανθρακωρυχεία. Μια κατ’ εξοχήν εργατική περιοχή που όπως αρκετές ακόμα γνώρισε τεράστια οικονομική κρίση από τη δεκαετία του 1980 και μετά. Το τελευταίο ναυπηγείο έκλεισε το 1988 και το τελευταίο ανθρακωρυχείο το 1994 με πολύ κόσμο να μένει άνεργος. Ο βορράς και τα Μίντλαντς ήταν τα μέρη που κυρίως χτυπήθηκαν από τα οικονομικά προβλήματα και την ύφεση.

Μέσα σε όλα αυτά, ο κόσμος είχε αποκούμπι του την τοπική ομάδα. Έναν σύλλογο με ιστορία από το 1879, έναν σύλλογο που έχει ίδια πρωταθλήματα με την Τσέλσι και ένα περισσότερο από τη Σίτι. Βέβαια το πρώτο είναι το 1891 και το τελευταίο το 1936, αλλά όπως και να έχει η Σάντερλαντ έχει 6 πρωταθλήματα στην Αγγλία κι ο κόσμος της περηφανεύεται γι’ αυτά. Κι όταν ζεις σε μια περιοχή που δεν την λες και την πιο ενδιαφέρουσα του κόσμου, δεν την λες και τουριστικό προορισμό κι όταν η ανεργία θερίζει, η φτώχεια είναι σε υψηλά επίπεδα, το να βλέπεις κάθε βδομάδα την ομάδα της πόλης σου είναι μια ψυχοθεραπεία, είναι ένα δίωρο που σε βοηθάει, είναι υπερηφάνεια.

Εκτός από όταν δεν είναι. Γιατί το καλοκαίρι του 2017 η Σάντερλαντ είχε να δει νίκη εντός έδρας από τον Δεκέμβριο του 2016 και τα ματς στο Στάντιουμ οφ Λάιτ είχαν γίνει βασανιστήριο για τον κόσμο που δεν έβλεπε νίκη με τίποτα. Παράλληλα, ο Έλις Σορτ είχε ήδη δείξει τις προθέσεις του, να σταματήσει την οικονομική ενίσχυση της ομάδας. Αλλά οι οπαδοί είναι οπαδοί και όταν υποβιβάζεσαι σκέφτεσαι την επιστροφή. Και τα πρώτα άσχημα αποτελέσματα ήταν απλά μια αναποδιά στο μυαλό του κόσμου. Μόνο που τα πράγματα δεν άλλαζαν. Η Σάντερλαντ είχε μαζέψει ένα σωρό αδιάφορους παίκτες, με μεγάλα συμβόλαια που δεν ήθελαν να βρίσκονται εκεί. Δεν είχε τη δυνατότητα να κάνει μεταγραφές επιπέδου και δεν είχε και τους κατάλληλους ανθρώπους για να ετοιμάσουν μια καλή ομάδα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι σε μια ομάδα που πάσχιζε να βρει δανεικούς που θα ήθελαν να φορέσουν την φανέλα της, οι σκάουτ του συλλόγου για κάποιον μυστήριο λόγο είχαν στη λίστα τους τον… Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς. Λες και άνοιξαν τη λίστα με τους ελεύθερους στο Μάνατζερ.

Και πολύ γρήγορα, το όνειρο για επιστροφή έγινε άγχος μήπως και γίνει κάτι χειρότερο. Όποιος έχει ζήσει παρόμοιες στιγμές στην ομάδα του, θα αναγνωρίσει πολλά στοιχεία. Τον “αδιάφορο” ιδιοκτήτη/επενδυτή που απλά θέλει να σταματήσει να ρίχνει χρήματα σε μια μαύρη τρύπα, τον κόσμο να ζει τη Μέρα της Μαρμότας από αποτυχία σε αποτυχία, αλλά να ελπίζει ότι το επόμενο “ματς τελικός” θα είναι η αρχή μιας ανάκαμψης (και τελικά να πηγαίνει στον επόμενο τελικό και μετά στον μεθεπόμενο), τον κόουτς που γίνεται ο πιο εύκολος στόχος, τις γκαντεμιές που πάντα υπάρχουν, λες και η μια φέρνει την άλλη. Η ομάδα που μέχρι πριν λίγο καιρό έπαιζε στο τοπ επίπεδο, έδινε μάχες και συνήθως τις έχανε από πολύ μέτριες ομάδες.

Όποιος έχει την ευκαιρία να δει το εξαιρετικά καλογυρισμένο ντοκιμαντέρ θα μπει για τα καλά μέσα σε μια ποδοσφαιρική ομάδα, θα καταλάβει πώς σκέφτονται οι (όχι-και-τόσο) επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, θα δει μια οικογενειακή ομάδα με υπαλλήλους που είναι πρώτα οπαδοί και πώς όταν σκορπάς χρήματα χωρίς στρατηγική, μπορείς εύκολα να οδηγηθείς σε μια καταστροφή. Παρακολουθεί τη σεζόν, μέσα από τα μάτια απλών οπαδών, ανθρώπων που ζουν για το σύλλογο και γράφουν χιλιόμετρα, ενώ παράλληλα βρίσκεται μέσα στα όσα γίνονται, με τους πρωταγωνιστές να μιλάνε. Για όποιον θέλει να μάθει το τέλος, το μεγάλο spoiler υπάρχει ήδη στην αρχή του κειμένου. Η Σάντερλαντ υποβιβάστηκε εκ νέου, καθώς τερμάτισε τελευταία με 37 βαθμούς, έξι μακριά από τη σωτηρία. Ο γνωστός μας από το πέρασμά του στην ΑΕΛ Κρις Κόουλμαν προσπάθησε αρκετά, έκανε κι ο ίδιος λάθη, αλλά η χρονιά δεν σώθηκε. Οι δύο συνεχείς υποβιβασμοί είναι κάτι σχετικά σπάνιο, ένα κατόρθωμα που έχουν καταφέρει οι Γουλβς δύο φορές και παλιότερα η Μπρίστολ κι η Σουίντον. Το Sunderland Till I Die έγινε η ωδή σε μια ποδοσφαιρική τραγωδία. Ο όρος δεν είναι υπερβολή. Στα 139 χρόνια ιστορίας του συλλόγου, είναι μόλις η δεύτερη φορά που αγωνίζεται στην τρίτη κατηγορία. Ένα πλήγμα για τους “Μάκεμς” και σίγουρα μια χαρά για τους άσπονδους φίλους τους στο Νιούκαστλ. Αυτό που θα γυριζόταν ως η καταγραφή της ανόδου της ομάδας στην Πρέμιερ, έγινε μια οδύσσεια και ένα δράμα για ακόμα έναν υποβιβασμό.Το καλοκαίρι που μας πέρασε, ο Έλις Σορτ πλήρωσε τα χρέη του συλλόγου και πούλησε την ομάδα στον Στιούαρτ Ντόναλντ έναν άνθρωπο που φαίνεται πολύ πιο προσεκτικός στα οικονομικά. Ο Σκωτσέζος Τζακ Ρος, που αναδείχθηκε καλύτερος προπονητής πέρσι στη Σκωτία, ανέλαβε την ομάδα και το βαρύ φορτίο να φέρει τα χαμόγελα ξανά στο Σάντερλαντ. Η ομάδα πάει σχετικά καλά και πριν αντιμετωπίσει την Τσάρλτον σε ένα σημαντικό ματς, την ομάδα που κέρδισε την 1η αγωνιστική, βρίσκεται μέσα στις θέσεις των πλέι-οφ, δίνοντας μάχη με τις Πόρτσμουθ και Λούτον για την απευθείας άνοδο. Ο κόσμος κάνει τα πάντα. Ο κακός ιδιοκτήτης έχει φύγει κι οι οπαδοί ακολουθούν όπως είδαμε την ομάδα παντού, ελπίζοντας ότι επιτέλους θα χαμογελάσουν. Όπως γράφει κι ο Μπάρι Γκλέντενινγκ στον Guardian: “είναι η ελπίδα που σκοτώνει τους οπαδούς της Σάντερλαντ, την απόγνωση ξέρουν να την αντιμετωπίζουν”. Και ίσως, ίσως, μια 2η σεζόν με happy ending να γυριστεί φέτος.

ΠΗΓΗ:El sobrero